(( گلستانک شناسی ))

روستای گلستانک ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کرج در استان البرز است روستای گلستانک از طرفی به مهرشهر کرج و از طرفی به محمدشهر کرج متصل است .
بر اساس سرشماری صورت گرفته توسط مرکز امار ایران در سال 1385 جمعیت روستا 1468 نفر و 371 خانوار بوده است .
روستای گلستانک یکی از روستاهای سرسبز و زیبا در  کرج می باشد و با افتخار داشتن دوشهید و چند آزاده وهمچنین چند جانباز از دوران دفاع مقدس و همچنین نیز هنرمندان بنامی در عرصه های مختلف که باعث دیده شدن هرچه بهتر روستا می شوند .

((حقوق شهروندی روستاییان ))

روستا و جمعیت روستانشینان در تمام دنیا از اهمیت فراوانی برخوردار است ، بنابراین افراد راس حکومت و سیاستگذاران در تلاش هستند  تا با تامین نیاز ها و خواسته های روستاییان وبهبود خدمات رسانی به آنان زمینه ماندگاری روستاییان در روستا را مهیا کرده و مانع مهاجرت آنان به شهرها شوند .
سازمان ملل همواره به دنبال حمایت از روستاییان و اقشار کم درآمد و محروم است که برای رسیدن به این امر سازمان فائو نیز به عنوان یک همراه ، همگام و هدایتگر در کنار سازمان ملل قرار می گیرد تا با بدست آوردن اطلاعات از مشکلات روستاییان در تمام دنیا زمینه از آنان را با کمک سازمان ملل مهیا کند .
​​​​​​​دفتر کمسیون حقوق بشر اسلامی در ایران که وابسته به سازمان ملل است وظیفه ی رسیدگی و جمع آوری اطلاعات از وضعیت نا به سامان اقشار کم درآمد روستاییان را دارد و اطلاعاتی از شرایط روستاییان و از افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها ارائه داده است به همین دلیل از خانه کشاورز ایران دعوت کردند تا در مورد این اطلاعات به دست آمده به نتیجه ای برسند ، روستاییان مشکلات فراوانی دارند اما آنچه باید بیش از همه مورد توجه قرار گیرد شان و منزلت روستاییان است ، خانه کشاورز متهد شد با راهکارهای علمی در تسریع حل مشلات روستاییان پیش قدم شود و همچنین وزارت راه و شهرسازی نیز به حقوق شهروندی روستاییان ورود کرده است .

(( اساسنامه ، تشکیلات و سازمان دهیاری ها ))

ماده 1 ـ محدوده خدماتی هر دهیاری اگر توسط دستگاه های دیگری مشخص نشده باشند ، توسط دهیار و شورا با تایید شورای بخش و استانداری قابل اجرا است.
ماده 2 ـ دهیاری نهاد عمومی غیر دولتی محسوب می شود ، که از دولت بودجه دریافت می کند و دارای شخصیت حقوقی مستقل است و به صورت خودکفا اداره می شود .
ماده 3 ـ هر دهیاری دارای درجه ای خواهد بود که با توجه به درآمد ، حجم کار ، جمعیت و وسعت روستا تعیین و پس از کسب نظر از وزارت جهاد کشاورزی از طریق وزارت کشور ابلاغ می شود.
ماده 4 ـ کلیه مکاتبات دهیاری فقط با امضای شخص دهیار معتبر است.
ماده 5 ـ دهیار طبق بند (م) ماده (68) قانون تشکیلات برای مدت چهار سال توسط شورا انتخاب و برای صدور حکم به بخشدار معرفی می شود و انتخاب مجدد وی بلامانع است.
ماده 6 ـ خدمت دهیار در مواردی که نوشته شده به پایان می رسد :
الف ) حجر دهیار 
ب ) از دست دادن هریک از شرایط احراز سمت دهیار به تشخیص شورا 
ج ) قبول استعفای دهیار توسط شورا 
د ) عزل دهیار با اکثریت آرای اعضای شورا با رعایت آیین نامه ها و مقررات مربوط
ل ) عدم حضور در محل خدمت بیش از پانزده روز بدون کسب مجوز از رییس شورا
ماده 7 ـ کارکنان دولت و سازمان ها و موسسات وابسته به دولت می توانند به عنوان دهیار انجام وظیفه نمایند  و بعد از اتمام دوره به شغل قبلی خود بازگردند ولی دولت نسبت به افراد عادی هیچ گونه تعهد استخدامی نخواهد داشت.
ماده 8 ـ در فاصله بین برکناری دهیار یا استعفای دهیار نباید بیش از سه ماه به طول انجامد ، یکی از کارکنان دهیاری به انتخاب شورا به عنوان سرپرست دهیاری انجام وظیفه می نماید.
ماده 9 ـ دهیار در زمان تصدی خود نمی تواند رییس یا عضو هیات مدیره موسساتی باشد.
ماده 10 ـ وظایف تفصیلی دهیار و دهیاری جهت اداره و حفظ توسعه پایدار روستا بر اساس قانون شوراها می باشد.
​​​​​​​ماده 11 ـ اهالی روستا به منظور تاسیس دهیاری مبلغی را به عنوان خودیاری تاسیس دهیاری جمع آوری کرده و برگه پرداخت را همراه با درخواست اهالی و شورا به وزارت کشور ارائه میدهند.
ماده 12 ـ سال مالی دهیاری از اول فروردین ماه هر سال تا آخر اسفند همان سال می باشد.
ماده 13 ـ منابع درآمد دهیاری عبارتند از عوارض مقرر در آیین نامه اجرایی ، نحوه وصول عوارض توسط شورا های اسلامی می باشد و همچنین عوارض صدور پروانه ساختمان  ، دریافت وام از بانک ها ، درآمد حاصل از کمک های دولتی ، وصول بهای خدماتی ، کمک دولت برای اجرای طرح های خدماتی ، دریافت عوارض از سوی مراجع وضع عوارض
ماده 14 ـ کلیه عوارض و درآمدهای دهیاری منحصرا به مصرف همان روست می رسد.
ماده 15 ـ حقوق ماهانه دهیار از محل بودجه شورا مندرج در ماده (47) آیین نامه اجرای تشکیلات پرداخت می شود.
ماده 16 ـ صدور احکام حقوقی و ماموریت و مرخصی دهیار با موافقت شورا از طریق بخشدار صورت می گیرد.
ماده 17 ـ هرگونه برداشت از وجوه و اعتبارات دهیاری در قالب بودجه مصوب سالانه و طرح های مصوب شورا باید با رعایت مقررات مربوط انجام شود.
ماده 18 ـ اسناد و اوراق تعهد آور و حساب های بانکی به امضای مشترک دهیار و مسئول مالی دهیاری که ذی حساب دهیار است انجام می شود.
ماده 19 ـ دهیار مکلف است تا پایان دی ماه هرسال بودجه سال بعد را به شورا ارائه نماید و شورا موظف است تا نیمه اسفند همان سال به بودجه پیشنهادی رسیدگی و در مورد آن اظهار نظر نماید.

(( وظایف و اختیارات دهیار و دهیاری ))

مستند به ماده واحده قانون تاسیس دهیاری مصوب 1377/7/14 و نیز ماده 2 (اساسنامه تشکیلات و سازمان دهیاری ها) مصوب 1380/11/21 دهیاری به عنوان آخرین حلقه در نهاد اجرایی کشور است که قانون منعبث از قانون اساسی تشکیل شوراهای اسلامی روستا را برای نظارت به اجرای هرچه مطلوب تر وظایف آن تعیین کرده است .
به این ترتیب وظایف اصلی دهیاری و همچنین دهیار طبق ماده 10 اساسنامه دهیاری ها جهت حفظ و توسعه پایدار روستا بر اساس قانون شوراها و رعایت قوانین و مقررات میتوان  به شرح ذیل بیان نمود :
1 - بهبود وضع زیست محیطی روستا
2 - کمک به شورا در خصوص بررسی و شناخت کمبودها ، نیازها و و نارسایی های اجتماعی ، اقتصادی ، عمرانی ، بهداشتی ، فرهنگی ، آموزشی و امور رفاهی روستا و تهیه طرح ها و پیشنهادهای اصلاحی و عملی در زمینه های یاد شده و ارائه آن به مسئولان ذی ربط جهت اطلاع و برنامه ریزی و اقدام لازم
3ـ تشویق و ترغیب روستاییان به انجام اقدامات لازم در جهت رعایت سیاست های دولت
4ـ مشارکت و همکاری با شورا در جهت پی گیری اجرای طرح های عمرانی اختصاص یافته به روستا 
5ـ همکاری موثر با سازمان ثبت احوال در جهت ثبت موالید و متوفیات و تهیه آمار مربوط
6ـ تامین اراضی مورد نیاز مرتبط با اهداف و وظایف دهیاری پس از اخذ مجوز قانونی
7ـ همکاری موثر با مسئولان ذی ربط در جهت حفظ و نگهداری منابع طبیعی واقع در محدوده قانونی و حریم روستا 
8ـ تشویق و ترغیب روستاییان به توسعه صنایع دستی و اهتمام به ترویج، توسعه و بازاریابی محصولات کشاورزی و دامی روستا
9ـ اجرای مصوبات شورا
10ـ همکاری با نیروی انتظامی و ارسال گزارش پیرامون وقوع جرایم و اجرای مقررات خدمت وظیفه عمومی ، حفظ نظم عمومی و سعی در حل اختلافات محلی
11ـ اعلام فرامین و قوانین دولتی مربوط و پیگیری حسن اجرای آن ها
12ـ مراقبت ، حفظ و نگهداری اموال و تاسیسات عمومی در اختیار دهیاری 
13ـ همکاری با سازمان ها و نهاد های دولتی و ایجاد تسهیلات لازم برای ایفای وظایف آن ها
14ـ مراقبت بر اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و ایجاد زمینه مناسب برای تامین بهداشت محیط
15ـ ارسال گزارش های درخواست شده به شورا در موعد مقرر توسط دهیار
16ـ حضور دهیار درزمان و مکان مقرر و پاسخگویی به سوالات در صورت تقاضای شورا.
17ـ ارسال گزارش ماهانه فعالیت های دهیاری برای شورا و رونوشت آن به بخشداری
18ـ تهیه تعرفه عوارض با همکاری شورا و ارائه آن به شورای اسلامی بخش به منظور تصویب و طی سایر مراحل قانونی
19ـ وصول عوارض مصوب مراجع قانونی و مصرف آن در موارد معین
20ـ مراقبت بر وضعیت بهداشتی  نانوایی ها ، قصابی ها، قهوه خانه ها و فروشگاه های مواد غذایی و بهداشتی بر اساس ضوابط و مقررات مربوط و معرفی اماکن غیر بهداشتی به مسئولان ذی ربط
21ـ برآورد، تنظیم و ارائه بودجه سالانه دهیاری و متمم و اصلاح آن به شورا جهت تصویب
22ـ اهدا و قبول اعانات و هدایا به نام روستا با تصویب شورا
23ـ فراهم نمودن زمینه ایجاد خیابان ها ، کوچه ها ، میدان ها ، پارک ها ، فضاهای سبز ، ورزشی و آموزشی مراکز تفریحی عمومی و مجاری آب و توسعه معابر و اجرای آن ها از طریق دهیاری و همکاری در زمینه طرح بهسازی روستا 
24ـ تنظیف ، نگهداری و تسطیح معابر و انهار عمومی و مجاری آب ها و فاضلاب و لایروبی قنوات مربوط به روستا و تامین آب و روشنایی در حد امکان
25 ـ کمک در احداث تاسیسات تولید و توزیع آب ، برق ومخابرات و تعیین نرخ آن در روستا تا زمان اقدام مراجع ذی ربط (وزارتخانه های جهاد کشاورزی ، نیرو ، پست و تلگراف و  تلفن و شرکت آب و فاضلاب روستایی)
26ـ مراقبت بر بهداشت ساکنان روستا و تشریک مساعی با وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی برای واکسیناسیون در جهت پیش گیری از بیماریهای واگیر
27ـ جلوگیری از تکدی گری و واداشتن متکدیان به کار
28ـ انجام معاملات دهیاری اعم از خرید وفروش اموال منقول و غیرمنقول ، مقاطعه ، اجاره و استجاره
29ـ ایجاد و سازماندهی غسالخانه و گورستان و تهیه وسایل حمل اموات و مراقبت در انتظام امور آن ها
30ـ اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطر سیل و حریق و رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر و اماکن عمومی و تسطیح چاه ها و چاله های واقع در معابر بر اساس مصوبات شورا
31ـ همکاری در جلوگیری از شیوع بیماریهای انسانی و حیوانی واگیر و مشترک انسان و دام ، اعلام مشاهده این گونه بیماریها به مراکز بهداشتی درمانی و دامپزشکی محل یا سایر مراکز ذی ربط ، اهتمام به دور نگهداشتن بیماران مبتلا ، معالجه و دفع حیوانات مبتلا به امراض واگیر ، بلاصاحب یا مضر
32ـ تشریک مساعی با سازمان میراث فرهنگی درحفظ بناها و آثار باستانی روستا و همکاری با مسئولان ذی ربط برای اداره ، احداث ، نگهداری و بهره برداری از تاسیسات عمومی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، ورزشی و رفاهی مورد نیاز روستا در حد امکانات
33ـ صدور پروانه برای ساختمان هایی که در محدوده قانونی روستا ساخته می شوند با رعایت مقررات مندرج در آیین نامه مربوط به استفاده ازاراضی احداث بنا و تاسیسات در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها موضوع تصویب نامه شماره 4940 مورخ 22/2/1355 و سایر مقررات
34ـ همکاری با شورای بخش و بخشداری به منظور بررسی و صدور پروانه های کسب
35ـ معرفی خانواده های بی سرپرست و بی بضاعت به سازمان بهزیستی کشور و کمیته امداد امام خمینی و مساعدت به آن ها در حد امکانات
36ـ همکاری در نگهداری و تسطیح راه های واقع در حریم اراضی روستا از طریق خودیاری اهالی روستا و دستگاه های ذی ربط
37ـ مساعدت و همکاری با کشاورزان در جهت معرفی محصولات کشاورزی و تولیدات صنعتی و صنایع دستی روستا در مراکز شهری و نمایشگاه های ذی ربط
38ـ پیگیری و مساعدت در جهت ایجاد موسسات خیریه و صندوق های قرض الحسنه و موسسات فرهنگی 
39ـ همکاری با واحدهای امدادرسانی در هنگام وقوع حوادث و سوانح غیرمترقبه و بلایای طبیعی 
40ـ گزارش پیشرفت یا عدم پیشرفت فیزیکی طرح ها به شورا و بخشدار و پیشنهاد راه کارهای مناسب برای تسریع در اجرای آن ها در جهت اجرای بند (هـ) ماده (68) قانون شوراها
41ـ همکاری با دستگاههای ذی ربط در جهت تهیه و اجرای طرح هادی روستا و تهیه پیشنهادهای لازم و تعیین کاربری اراضی واقع در روستا به منظور گنجاندن آن ها در طرح هادی و اجرای ضوابط مصوب مربوط با موافقت شورا
42ـ مراقبت و اهتمام کامل در نصب برگه قیمت بر روی اجناس و اجرای تصمیمات شورای اسلامی بخش و روستا نسبت به ارزانی و فراخوانی خوارو بار و مواد مورد احتیاج عمومی و جلوگیری از فروش اجناس فاسد شده و معدوم نمودن آن ها با هماهنگی مراجع قانونی ذی ربط
43ـ همکاری با مراجع ذی ربط در جهت تسهیل دسترسی مردم روستا به آرد و نان مرغوب
44ـ پی گیری و ایجاد زمینه نظارت بر امور بهداشتی روستا از قبیل کشتار بهداشتی دام و عرضه گوشت
45ـ اجرای مقررات دهیاری که جنبه عمومی دارد و به تصویب شورا و تاییدشورای اسلامی بخش رسیده ، پس از اعلام برای کلیه ساکنان روستا لازم الرعایه است
46ـ پیشنهاد نامگذاری معابر و اماکن و تاسیسات روستا به شورا جهت بررسی و ارایه آن ها به شورای اسلامی بخش جهت سیر مراحل لازم
47ـ شناسایی زمینه های اشتغال و مساعدت در جهت تامین کار برای افراد جویای کاربا همکاری دستگاه های ذی ربط
48-در روستاهایی که دارای طرح هادی مصوب هستند، طرح های عمرانی روستا باید در چهارچوب طرح هادی روستا انجام شود

(( تعریف دهیار و دهیاری ))

جایگاه و تاریخچه دهیاری در نظام مدیریت روستایی ایران :

دهیاری مهم­ترين و جديدترين نهادي است که در عرصه مديريت روستايي ايران شکل گرفته است و به لحاظ جايگاه همتراز با نهاد شهرداري در شهرها مي باشد و مديريت اين نهاد بر عهده شخصي به نام دهيار است . اين نهاد عمومي غيردولتي به منظور اداره امور روستا به صورت خودكفا و با شخصيت حقوقي مستقل در هر روستا تأسيس گرديده است. طبق ماده واحده قانون مذكور (مصوب1377/04/14) به وزارت كشور اجازه داده مي شود به منظور ادره امور روستاها، سازماني به نام دهياري با توجه به موقعيت محل با درخواست اهالي و به صورت خودكفا با شخصيت حقوقي مستقل در اين روستاها تأسيس نمايد. اين سازمان­ها نهادهاي عمومي غيردولتي محسوب مي­گردند. تأسيس دهياري­ها به هيچ وجه مانع از اقدامات و كمك­هاي دولت در جهت رسيدگي به عمران و آبادي روستاهاي مذكور نخواهد شد. هم­چنين در اين قانون سه تبصره براي تصريح و تكميل قانون آمده است:
تبصره ۱ ـ آیین نامه نحوه اداره امور و مقررات استخدامي و مالي دهياري­ها توسط وزارت کشور تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.
تبصره ۲ ـ اساسنامه تشکیلات و سازمان دهیاري­ها توسط وزارت کشور با همكاري سازمان امور اداري و استخدامي كشور تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.
تبصره ۳ ـ بودجه دهیاری­ها و اعتبارات مورد نياز اداره امور روستا با پيشنهاد دهيار به تصويب شوراي اسلامي روستا خواهد رسيد. ​​​​​​​

تعریف دهیار :

جدیدترین شخصيتي است که در سال هاي اخير پس از تصويب ((قانون تأسيس دهياري‌هاي خودکفا در روستا هاي كشور)) براي اولين بار در سال ۱۳۷۵ پاي به عرصه مديريت روستايي كشور نهاد . در اين قانون مسووليت اجرايي مديريت روستايي بر عهده مقامي با عنوان ((دهيار)) گذاشته شده كه از سوي شورا براي مدت چهار سال انتخاب مي شود.
یکی از مباحث مهم پايداري نهاد دهياري ، ويژگي­ هاي دهيار به عنوان مدير روستا است. دهيار بايستي داراي خصوصيات عام و خاص و مهارت ها و توانمندي هاي مديريتي براي انجام وظايف محوله به عنوان مدير اجرايي روستا باشد . به ­طورکلي مي­توان ويژگي­ هايي براي دهيار متصور شد ویژگی هایی که در سطر زیر آمده است :
" ایجاد اعتماد متقابل با مردم روستا ، منظم و قانونمند و اشراف بر وظایف خويش و شورا ، مشارکت جو و مشارکت طلب ، نگرش توليد گرايي ، انعطاف پذير در برابر مردم و شورا ، پيگير در امور روستا، اعتقاد به گفتگو و مذاكره ، اعتقاد به افكار و سليقه هاي مختلف "